Kenevir ya da eski bilinen adıyla kendir Cannabaceae familyasına ait otsu bir bitki cinsidir. 50 cm'den 3 m'ye kadar büyüyebilmektedir. Cinsin gövde kısımı dik ve içi boş olup üzerleri dikenimsi tüylerle kaplıdır. Farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip Cannabis indica, Cannabis sativa ve Cannabis ruderalis olmak üzere üç türü bulunur. Anavatanı Orta Asya ve Hindistan olsa da günümüzde ılıman ve tropik bölgelerin çoğunda yetişir. Tarihi çok eski olan kenevirin m.ö 8000 li yıllara ait giysi kalıntılarına rastlanmışi anadoluda ise m.ö 1500 lü yıllarda üretimi yapıldığını bilinmektedir.
Bitkisel hammadde kaynağı olarak saplarında bulunan lifler, iplik, dokuma ve kumaş yapımında, hamurlu kısmı ise kâğıt yapımında kullanılmaktadır. Ayrıca kenevir tohumlarından elde edilen kenevir yağı, düşük doymuş yağ oranı ve yüksek besin değeri sayesinde en değerli yağlardandır. Sağlıklı beslenme ve insan sağlığına yararları açısından son dönemde yapılan birçok çalışma ve analiz sonucu talebi hızla artmaktadır.
Keneviri anlatırken esrar üretiminde kullanılan kenevir türüne kısaca değinmek gerekir. Uzun yıllar boyunca doğru bilgiye ulaşılamamasından dolayı kenevir üretimi yasalarla kısıtlanmıştır. Genellikle esrar üretimi için kenevirin indica ve sativa türleri çaprazlanmasıyla elde edilen yeni bir tür kullanılmıştır, dişi bitkinin çiçek ve tohum yataklarından ve bu bölgeye yakın yapraklardan elde edilen madde keyif verici olarak ya da tıbbi olarak kullanılır. Erkek türü çiçeklenmediği için esrar üretiminde yeri yoktur. Ülkemizde kenevir bitkisinin üretimi için Tarım Bakanlığının 1990 da yayınladığı “KENEVİR EKİMİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK” çıkarılmış ve ekim ve üretim faaliyetlerinde uygulamalar ve yapılacak kontroller maddelendirilmiş, ekim sahaları bazı illerle sınırlandırılmıştır.
Günümüzde kenevirin endüstriyel açıdan kıymeti daha iyi anlaşılmış ve birçok ülkede yetiştirilmesine yasal olarak imkan tanınmıştır. Kenevir liflerinden üretilen tekstil ürünlerine talebin hızla artmasında kenevirin tekstil üretiminde en fazla kullanılan ham madde olan pamuk ipliği ve sentetik ipliğe göre üstün ekolojik özellikleri ve çok çeşitli kullanım alanları sayılabilir. Aynı zamanda iplik üretiminde kullanılan kenevir liflerinin cannabis sativa bitkisinin erkek bireylerinden elde edildiği bilgiside artık yaygınlaşmış ve esrar üretimi kaygılarını da yok etmeye başlamasıda üretimin sübvanse edilmesini sağlamıştır.
Kenevir ipliği kullanılarak üretilen giyim ürünleri genellikle yüksek fiyattan satılsa da belli bir grup tüketici için organik olması, dayanıklılığı, aşınmaya karşı dirençli olması tercih sebebidir. Amerika’daki kenevir giyim endüstrisi bugün, Doğu Avrupa ve Çin'den ithal edilen lif, kenevir iplik ve kumaşlara dayanmaktadır. Ceket, gömlek, elbise, pantolon, tişört, etek gibi giyim ve iç giyim ürünlerinde kullanılan kenevir iplikleri, döşemelik kumaşlar, havlu, perde, paspas, çanta, torbalar, çuvallar ve tenteler için de kenevir lifinden kaba dokuma kumaşlar (kanvas) gibi 25binden fazla üründe kullanıldığı belirtilmektedir. (Ortadoğu Kalınma Ajansı, 2019).
Giyim endüstrisinin yeni trendlerinde sürdürülebilir tasarım ve etik moda önümüzdeki yıllarda daha sık duyacağımız kelimeler gibi görünüyor, dolayısıyla kenevir bitkisinin ve kenevir iplik üretiminin artış trendinin süreceğini söyleyebiliriz.
