Hayatımız boyunca kumaşlarla çevriliyiz, gündelik iş kıyafetleri, spor yaparken, uyurken, çocuklarımızı giydirirken farklı kumaş ve iplik türlerinden üretilmiş giysileri tercih ederiz. Yaşam alanlarında eşyaların döşemeleri, havlular, çarşaflar, perdeler, halılar, mobilyalar gibi pek çok nesnede doğal ya da yapay kumaş ürünlerinden söz edebiliriz. Eskiden sadece doğal iplerden üretilmiş kıyafetler kullanılırken teknolojik gelişmelerle birlikte yapay ve sentetik ipler ve bunlardan üretilmiş kumaşlardan üretilen kıyafetlerde hayatımıza girdi. Giysinizin etiketini incelerseniz üretiminde yüzde kaç oranında pamuk, polyester, naylon, akrilik vb. madde kullanıldığını görebilirsiniz. Maalesef ucuz ürünlerde doğal elyaf ve iplerin oranı düşüktür. Hatta bazı ürünler hiç bir doğal malzeme içermez.  

Dünyada yapılan ticaretin yaklaşık 20 de biri tekstil ile ilgilidir, tekstil ürünlerinin en önemli hammadesi pamuk ise dünyada en çok ticareti yapılan 6. üründür. Artan nüfus ve talep dolayısıyla kumaş üretimiyle ilgili araştırma ve geliştirme çalışmaları yoğun şekilde sürdürülmektedir. Doğal lif kaynakları sınırlıyken sentetik lifler sınırsız şekilde üretilebilir, yapılan bu araştırmalar tekstil hammadde üretiminde kullanılan zararlı kimyasalları azaltmak ya da yok etmek, farklı yöntemler kullanarak daha sağlıklı ürünler oluşturmaya yöneliktir.

Sentetik (yapay) Kumaşlar:

Polyester: En çok kullanılan kumaş türlerinden polyester sentetik polimerden üretilir. Yani bir petro-kimya ürünüdür. Polyester kumaş yün, keten, viskon ve pamuk gibi liflerle karıştırılarak da kullanıldığı için kullanım alanı çok geniştir. Vücudun nefes almasını engeller, terleme yapabilir.

Akrilik Kumaşlar: Akriliğin ham maddesi petroldür ve uzun süre deri ile temasından kaçınmak gerekir. Yüzde yüz akrilik elbiselerde alerjik reaksiyonlar görülebilir.

Viskoz Kumaşlar: Zararlı karbon disülfür kullanılarak dönüştürülen odun hamurundan elde edilen liflerle üretilen suni ipek olarakta bilinir.  Viskon kumaşların üretiminde kostik, soda, amonyak, sülfirik asit gibi zararlı kimyasallar kullanıldığından tercih edilmemelidir.

Sağlıklı kumaşlar organik liflerden üretilmiş kumaşlardır. Alerji yapma potansiyelleri düşüktür. Cildin nefes almasını sağlar. Terlemeye yol açmaz. UV ışığı nedeni ile renkte değişiklik olmaz. Çabuk kırışırlar ve ütülemekte biraz daha zordur. Vücudun ısısını korumaya yardımcıdır. Kimyasal içermemesi nedeni ile astım hastalığı ve kanseri tetiklemez. Bunlar pamuk, keten, kenevir, yün, kaşmir, ipek ten üretilir. Son yıllarda pamuk üretiminde organik üreti teşvik edilmektedir. Tüketicilerin bilinçlenerek organik ürünler talep etmesi uluslar arası markaların organik üretimi teşvik etmesi sonucunu doğurmaktadır. Ancak tüketicilerin sadece organik etiketine temkinli yaklaşması, organik üretim ile ilgili uluslar arası kabul görmüş standartlardan GOTS, EUROPEAN FLAX gibi sertifikalı ürünlere yönelmesi gerekir.

Sağlıklı Kumaşlar ve pozitif etkileri:

Pamuklu Kumaş: her mevsime uygundur, nem çekme özelliğine sahiptir, alerjik olmayan ve cildi tahriş etmeyen bir kumaştır.
Keten Kumaş: Güçlü, parlak, alerjik olmayan ve yüksek su tutma kapasitesine sahip yapıdadır. Özellikle yazın terletmeyen, rahat hava alan yapısıyla tercih edilir.

Kenevir Kumaş: En sağlıklı liflerdendir, antibakteriyel, yüksek nem çekme kapasitesi sayesinde rahatlık sağlar, pilling oluşturmayan ve UV ışınlarına karşı koruma sağlayan sağlıklı ve özellikli bir kumaş türüdür.
Kaşmir Kumaş : Çok ince, yumuşak, kadife hissi veren konforu yüksek  keçi yünü türüdür. Kışın hem sıcak hemde konforlu olduğundan tercih edilir.

Yün Kumaş: Yumuşak, esnek ve yüksek su tutma kapasitesine sahip bir kumaştır. Kışın rahatlığı ve sıcak tutuşu ile tercih edilir.

İpek Kumaş: Isı yalıtımı iyidir, yazın serin, kışın sıcak tutar, ince ve yumuşak yapıda oldukça konforlu ve sağlıklı bir kumaş türüdür.

Konfeksiyon sanayinde giysi görünümünün değerlendirilmesi ürün geliştirme ve kalite güvencesi için çok önemlidir. Kumaş tutumu ve dikilebilirlik birbiri ile ilişkilidir ve giysi üreticileri ile müşteriler için önemli kalite parametreleridir. Giysi üreticileri, kumaşın iyi dikilebilmesini, giysi üretim aşamalarından kolayca geçmesini ve giysinin en son aşamada iyi görünmesini ister. Konfeksiyon işlemleri ile kumaş özellikleri arasındaki ilişkiler incelenirken en önemli özelliğin standardizasyon olduğu görülmektedir. Günümüzde konfeksiyon sektöründe seri üretim yapılarak en kısa sürede, en fazla sayıda ve en kaliteli ürünlerin üretilmesi istenmektedir. Bunun için, kumaşların önceden belirlenmiş standart performans şartlarına uyması gerekmektedir ki giysileri kalite açısından değerlendirebilmek mümkün olsun. Giysi üretiminde, standart performans şartlarına uyan kumaşlarla çalışıldığında, giysi oluşumunda ortaya çıkabilecek olası problemlerde azalmalar olduğu görülmektedir. Giysiyi oluşturacak “ideal” kumaştan iyi tutum, iyi giysi görünümü ve iyi giysi konforu istenmektedir. Giysi oluşumunda ideal kumaşı elde edebilmemiz için kalite şartlarının çok iyi olması gerekmektedir.

Daha detaylı bilgi için:

Doğal iplerle ilgili https://filofibra.com.tr/tr/blog/dogal-lifler-ve-iplik-uretimi
Sağlıklı ekolojik liflerle ilgili https://filofibra.com.tr/tr/blog/tekstilde-surdurulebilirlik-ve-ekolojik-lifler
En sağlıklı liflerden kenevir ile ilgili üretim ve sektör durumu https://filofibra.com.tr/tr/blog/elyaf-ve-kenevir-iplik-uretimi-ve-turkiye-tekstil-sektorundeki-yeri

Hazır giyim sektör raporu ve suni lifler https://filofibra.com.tr/tr/blog/tekstil-ve-hazirgiyim-sektor-raporu-ve-dogal-ve-suni-elyaflar-2021

Doğal ve suni iplik türleri ve kategorileri https://www.filofibra.com.tr/tr/blog/iplik-cesitleri-ve-tekstil-sektorunde-kullanimi